Mikrobiyoloji, enfeksiyon hastalıklarına neden olan enfeksiyon etkenlerini tanımlayan ve onların konak ile olan ilişkilerini ve bu ilişkiler sonucu konakta ortaya çıkan değişimleri ve tedavi ya da alınması gereken önlemleri detaylı şekilde inceleyen çok geniş bir bilim dalıdır.
Enfeksiyon hastalıkları gelişen tüm tıbbi tedavi ve bağışıklama yöntemlerine rağmen günümüzde önemli bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütünün gayretli çalışmaları sonucu tüm dünyada bazı enfeksiyon hastalıkları yok edilirken, tanı yöntemlerindeki gelişmelerin de sayesinde AIDS gibi yeni enfeksiyonlar da ortaya çıkarılmaktadır. Ayrıca antimikrobiklerle bir çok enfeksiyon etkenlerine etkili olunabilmekte iken diğer yandan da bu mikroorganizmaların antimikrobiklere direnç oluşturması ve oluşan bu dirençli suşların hızla yayılması toplumsal bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
İnsanlar üzerinde uygulanan immun baskılayıcı tedavi metotlarının artması nedeniyle enfeksiyon yapan mikroorganizmaların türlerinde de önemli değişiklikler olmuş, eskiden enfeksiyonlarına rastlanılmayan birçok etken bu gün enfeksiyon tablosuna fırsatçı enfeksiyonlar olarak eklenmiştir.
Gerek enfeksiyon hastalık etkenlerinin belirlenmesinde veya tanının desteklenmesinde, gerekse uygun ve etkili tedavi yöntemlerinin uygulanmasına ışık tutmada veya tedavi takibinde ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi gibi konularda mikrobiyoloji laboratuvarına çok önemli görevler düşmektedir. Günümüzde mikrobiyoloji laboratuvar tetkiklerinin sayı çeşitlilikleri sürekli artmakta ve gelişmektedir.
Klasik temel mikrobiyolojik tanı yöntemleri ile birlikte geliştirilen yeni tanı yöntemleri ve teknolojik gelişmeler sayesinde çeşitli ticari ürünler de üretilmiştir. Sayısı yüzlerin çok üstüne çıkmış bulunan bu laboratuar tetkiklerinin en uygunlarının uygun zamanda, uygun örneklerle doğru bir şekilde uygulanması kadar, sonuçların değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır.
Laboratuvarımız mikrobiyoloji alanındaki bu değişimlere ayak uydurarak ve yenilikleri takip ederek, enfeksiyon hastalıklarının tanı, tedavi, tedavi takibi ve kontrolünde çok önemli bir basamağı oluşturan çeşitli mikrobiyoloji alanlarında uluslararası standartlarda konusunda deneyimli ve uzmanlaşmış hekimlerle rutin laboratuvar hizmetleri vermektedir.
Bakteriyoloji Laboratuvarı
Her türlü örnekten (boğaz, dışkı, yara/püy, doku, idrar, genital sistem, kan, steril vücut sıvıları,) uygun besi yerlerine bakteriyolojik ve mantar kültürü yapılmakta ve üremesi olan örneklerde, üreyen bakterilerin tanımlanması ve uygun antibiyotik duyarlılık testleri Avrupa Antibiyotik Duyarlılık Testi Komitesi (EUCAST) kriterlerine uygun olarak yapılmaktadır.
Gerek duyulursa yeni hazırlanmış preparatlar bakteriyolojik boyalarla boyanarak mikroskobik olarak incelenmektedir.
Parazitoloji Laboratuvarı
Mikroskopi ile dışkıda parazit muayenesi yanında, E.hystolitica, Giardia ve Cryptosporidium’ların gaitada antijenleri daha özgül ve daha duyarlı olarak saptanmaktadır.
Seroloji Laboratuvarı
Mikroskobik olarak veya kültür gibi klasik yöntemler ile tanımlanması güç ve zor olan enfeksiyon etkenlerinin antjenlerini/toksinlerini veya tanıya destek olabilecek farklı antijenlerine karşı oluşan antikorları ve antikor çeşitleri manuel(standart tüp aglütinasyon, lam aglütinasyon, IHA vb) veya otomatize farklı (farklı ELISA ,EIA, DF , IFA, Westernblot/Immunblot ve Kromatografik vb) sensitivite ve spesifitesi yüksek en yeni serolojik yötemlerle birçoğu günlük olarak çalışılmaktadır
Salmonelloz tanısı için antikorların araştırıldığı tüp aglütinasyon (Gruber-Widal) testi
Bruselloz tanısı için brusella tüp aglütinasyonu (Wright; Coombs, 2- Mercapto- ethanol, Rivanol testleri) testi
Bruselloz Hızlı Tanısı İçin Lam Aglütinasyon Testi (Rose Bengal)
- Atipik pneumoniae veya soğuk aglutinin hastalığı şüphesi olan hastalarda soğuk aglutinin tespiti için kanda soğuk aglütinasyon testi
Sifiliz için VDRL, RPR ve treponema pallidum hemaglütinasyonu (TPHA), Fluoresan Treponemal Antikor Absorbsiyon (FTA-ABS).
Legionella için idrarda antijen tanımlama
HpSA (H. pylori antijeninin dışkıda direkt gösterilmesi)
Aspergilloz tanısı için galaktomannan antijeni(ELISA)
Dışkıda rotavirüs, adenovirüs antijeni ve Clostridium difficile toksin arama testi
Epstein Barr virüsü için monospot testi
Kist hidatik tanısı için indirekt hemaglütinasyon inhibisyon (IHA) testi
Epstein Barr virüsü için monospot testi
Direk ve indirekt floresan antikor yöntemi ile yapılan testler*
ELISA veya EIA yöntemi ile yapılan testler*
RIBA, Westernblot, Immunblot yöntemi ile yapılan testler*
Moleküler Testler
Üretilmeleri güç, geç ve imkansız olan bazı mikroorganizmalara ait genetik materyeller(DNA/RNA) uygulanan duyarlılığı ve özgüllüğü çok yüksek en son moloküler yöntemlerle çok kısa sürelerde saptanmaktadır.
- HBV PCR
- Parvovirus PCR
- HPV DNA-PCR(Human papilloma virüs, onkojenik risk gurubu)
- H1N1 RNA-RT PCR
- Chlamydia DNA-PCR
- Mycoplazma-DNA-PCR
- Ureaplasma DNA-PCR
- M.tuberculosis DNA-PCR
- Toxoplasma DNA-PCR
- HCV PCR
- HCV genotip
- HDV PCR
- HIV PCR
- EBV PCR
- CMV PCR
- HSV PCR
